De natuurlijke driehoek van gezondheid in het microbioom bestaat uit een precair evenwicht tussen bacteriestammen, schimmels en virussen. Ook wel het bacterioom, mycobioom en viroom genoemd. De virussen houden de bacteriën onder controle, de bacteriën de schimmels en de schimmels de virussen.
Veranderingen in het voedselpatroon veranderen alle drie en kunnen voor een nieuw evenwicht zorgen of juist voor een disbalans.
Veelzijdig is beter
Als het voedingspatroon overgaat van een vrij eenzijdig patroon naar een grote voedsel variëteit (20 per per dag, 100 verschillende voedingstoffen per maand) dan verandert een microbioom wat uit balans was, van specialistisch naar generalistisch. Dit is een grote verbetering omdat als een bepaalde bacteriestam, schimmel of virus de overhand krijgt deze een ziekmakend effect kunnen krijgen. Dit is het resultaat van het zogenoemde quorum sensing principe: te veel van 1 soort bacteriestam of schimmel, maakt dat deze zich gaat uitbreiden ten koste van de andere soorten.
In de landbouw zien we ook het probleem van eenzijdige teelt. Of het nu over tarwe, varkens of bloembollen gaat, het systeem wordt veel kwetsbaarder en er is van alles nodig aan mest en bestrijdingsmiddelen of antibiotica om het niet uit de hand te laten lopen.
En hoe zit dat met voeding?
Het “normale” Nederlandse voedingspatroon, met 2 maal daags broodmaaltijden, tussendoortjes en ’s avonds wederom zetmeel van aardappelen of pasta is veel te eenzijdig en kweekt in het microbioom specialistische bacteriestammen met alle gevolgen van dien.
Des te groter de variatie aan voedsel des te minder kwetsbaar wordt het microbioom. Parkinson mensen hebben jammer genoeg een microbioom wat uit balans is met te weinig prevotellacae en te veel enterobacteriacae. Dit vraagt extra aandacht voor het variëren van de voeding om het microbioom terug in balans te krijgen en vooral te houden.
Er wordt veel geprobeerd om het microbioom te verbeteren, door middel van het toedienen van probiotica stammen, of zelfs met poep transplantaties vanuit gezonde darmen van andere personen. Maar dat leidt allemaal tot niets als het voedingspatroon niet aangepast wordt. Dan is het na een paar weken weer terug naar het oude.
Afvalstoffen in de cellen opruimen
Als de voedingsvariatie groot genoeg is, levert dit nog een ander groot voordeel op met name in de hersenen. In alle cellen van ons lichaam ontstaan afvalstoffen. Het is een onvermijdelijk gevolg van de verbranding in de cel om energie te maken. Die afvalstoffen worden vrije radicalen genoemd. En als ze niet goed opgeruimd worden, vallen ze de buitenkant van de mitochondriën aan. De zogenoemde energiefabriekjes die in de cel zitten en deze sterven daardoor af. Dat heet de oxidatie van de cel.
Dopaminerge neuronen in onze hersenen bevatten wel 1-1,5 miljoen mitochondriën per cel en zijn daardoor erg gevoelig voor oxidatie. Des te groter de variatie aan voedsel des te meer verschillende anti-oxidanten dit oplevert. En des te meer vrije radicalen kunnen worden verwijderd.
Het derde voordeel speciaal voor Parkinson patiënten is dat het verminderen van de enterobacteriacae de onvoorspelbare opname van L-Dopa, voorspelbaarder zal maken. Het blijkt dat juist deze bacteriestam de L-Dopa al in de darm omzet tot dopamine. Dopamine kan niet door de bloed hersenbarrière getransporteerd worden, dus een groot volume van deze bacteriestam maakt opname van L-Dopa onvoorspelbaar.
Ons advies om een zo groot mogelijke variatie aan voedingstoffen te eten is dus gericht op het weer in balans brengen van het microbioom in de darmen.
Dit levert veel anti-oxidanten op om de vrije radikalen in de cel op te ruimen, waardoor de dopaminerge neuronen minder snel afsterven. En door het verminderen van het volume van enterobacteriacae wordt de opname van L-Dopa beter voorspelbaar.
Lees ook het artikel Microbioom belangrijk voor veerkracht.
Literatuurverwijzing
Scheperjans : Gut microbiota are releated to Parkinson’s disease
Jameson, Hsiao: A novel pathway for microbial metabolism of Levodopa
